چارلز لیل



چارلز لیل کەسایەتییەکا دیار بو دبوارێ جیولوجیێ دا ، ژدایکبوویە ل وەلاتێ ئوسکوتلەندا سالا ١٧٩٧ی . سەرەڕای دەستپێکرنا کاروانێ خۆ د یاسایێ دا ، سەرسام بوویە ب جیولوجیێ و گەلەک گەشت کرییە ژبوو خواندنا دیڕوکا ئەردێ ، سەرەدانا جهێن وەکی فرەنسا ، ئیتالیا و باکۆرێ ئەمریکا . بەخشینێت وی د جیولوجیێ دا بشێوەکێ بەرفرەه هاتییە پەسەندکرن .

ل سالا ١٨٣٠ی ، چارلز لیل "Principles of Geology" بەلاڤکرییە ، پەرتووکەکا زەمینە کو هزرا یەکپارچەخوازی پێشکێشدکەت . ئەڤ چەمکە (هزرە) پێشنیاردکەت کو تایبەتمەندیێن جیولوجییا ئەردێ ، وەکی ڕامالین ، نیشتە ، و چالاکیێن ڤولکانی ، ئەنجامێن پروسێسێن هێدی و بەردەوامن ب ماوەیێن درێژ ، نە ئەنجامێن رویدانێن کارەساتێن ژنیشکەکێڤە . تیورا لیلی هەڤرکییا باوەریا زاڵ دکەت د رویدانێن کارەساتی یێن کو روویێ ئەردێ پێکدئینن و پێشکێشکرنا نێڕینەکا نوی دەربارەی پروسێسا جیولوجیێ .






چارلز لیل دگەهیتە نیاسینەکا مەزن د سەردەمێ خۆ دا ، ژوانا خزمەت کرن وەک سەرۆکێ جڤاتێ جیولوجی ل لەندەن . رێزگرتنەکا مەزن وەرگرتییە ژلایێ کۆمەلگەها زانستی یا ئەوروپی و ویلایەتێن ئێکگرتی . ژیانا وی یا تایبەت پێکدهێت ژ هەڤژینی دکەل ماری هورنر ، دگەل وێ وی سێ کچ هەبوونە ، سەرەرای بەرپرسیارەتیێن وی یێن خێزانی ، مایە راستگۆ د کارێ خۆدا هەتا دووماهیا ژیانا خۆ .




خۆ هەتا پشتی دەمێ وی ژی ، هزرێن وی بەردەوامبووینە د کاریگەرییا ڤەکولینا جیولوجی . هزرا وی یا یەکپاچەخوازی میراتەکێ بەردەوام هێلایە پشت ، ئیلهام و هەڤرکییا زانایان کرییە کو وان نهێنیێن مێژوویا ئەردێ دیارکرینە . کاریگەرییا لیلی د جیولوجییا سەردەمدا ناهێتە ڕەتکرن ، بەخشینێن وی هەتا ئەڤروژی پەیوەندیدار و کاریگەرن د ڤی بواری دا .